UItvaarten en Grafstenen in tijden van Corona – wat kan er nog wel?

Kun je nog wel een persoonlijke uitvaart organiseren?

De wereld staat op zijn kop door Corona. U mag geen handen meer schudden, moet op minimaal 1,5 meter afstand blijven van anderen, het advies is om zoveel mogelijk thuis te blijven. En als er al mensen langs komen mogen dat er niet meer dan 3 zijn. Iedereen wordt met deze regels en beperkingen geconfronteerd. Als heeft de ene bedrijfstak daar meer last van dan de andere.

Grafmonumenten en grafkunst

Ook ik als grafkunstenaar heb de nodige maatregelen moeten nemen waardoor ik geïnteresseerden veilig en volgens de Corona richtlijnen kan ontvangen. Naast het naleven hiervan biedt een plexiglas scherm boven de bespreektafel extra bescherming. Het ontwerpen van grafmonumenten en grafkunst kunnen dus doorgaan, zij het iets aangepast. Maar hoe is dat bij uitvaarten? Welke regels en richtlijnen zijn er voor hen? En is een mooie uitvaart nu nog wel mogelijk?

Uitvaarten en begrafenissen

Levenstradities veranderen niet zo maar: en één van de allerbelangrijkste tradities is wel om op een gepaste manier afscheid te nemen van een dierbare of geliefde met een mooie sfeervolle uitvaart. Hoe organiseer je zoiets momenteel?

Uitvaart

Bij uitvaarten is helaas nogal anders. Welke regels en richtlijnen moeten uitvaartverzorgers in acht nemen? En is het nog wel mogelijk om nu een mooie persoonlijke uitvaart te organiseren?

Tradities verander je niet zo maar! Begrafenissen en crematies zijn wel de meest basale en belangrijke tradities waar je in je leven mee te maken krijgt. Iedereen wenst toch voor zijn dierbare een mooie sfeervolle uitvaart om op gepaste wijze afscheid te nemen van je geliefde dierbare. Valt zo’n uitvaart nog wel te regelen?

Aangepaste regels voor de uitvaartbranche

Op 23 maart besloot de regering dat bijeenkomsten uit maximaal drie personen mochten bestaan. Het was een van de belangrijkste richtlijnen in het pakket maatregelen om het coronavirus in te dammen.  Maar een uitvaart waar slechts 3 personen bij mogen zijn zou te onmenselijk zijn en waarschijnlijk grote weerstand oproepen, vandaag dat voor de uitvaartsector een ander aantal geldt. 

Maximaal 30

Maar ondanks dat moeten begrafenissen of crematies behóórlijk worden aangepast. Vanwege Corona mogen er nu nog maar maximaal dertig mensen op een begrafenis of crematie komen. Maar het is letterlijk een afstandelijke bedoening geworden: 1,5 meter afstand houden en geen handen schudden. Ook is het vertrouwde kopje koffie met cake geschrapt.

Het leidt ook tot rare situaties: mensen komen met zijn vieren in één auto, en vervolgens moet de uitvaartverzorger hen manen toch vooral 1,5 meter afstand van elkaar te houden…

Buiten even wachten

Vanwege de maatregelen zal de uitvaartverzorger proberen de uitvaart zoveel als kan via de telefoon te regelen. Als het lichaam van de overledene opgehaald thuis moet worden mogen er slechts 3 mensen bij aanwezig zijn, met een afstand van minimaal 1,5 meter. De uitvaartverzorger gaat niet eerder naar binnen dan wanneer de overige mensen uit de woning zijn. Zij worden vriendelijk gevraagd buiten of in de auto te wachten.

Verdriet en niet mogen troosten

Dat is misschien nog wel het aller moeilijkste aan de nieuwe situatie: iemand die je dierbaar is verdriet zien hebben en deze niet mogen troosten. Geen arm om iemand heen kunnen slaan, geen hand mogen leggen op iemands schouder. Al die kleine intieme gebaren van liefde en troost om het verdriet om verlies wat te verzachten. Het mag nu helaas allemaal niet. Voor zowel nabestaanden als uitvaartverzorgers voelt het koud, tegennatuurlijk en soms hartverscheurend om afstand te moeten bewaren. Eigenlijk is het niet te doen.

Teleurstelling

Het is voor veel nabestaanden bijzonder teleurstellend hoe het nu gaat: zo totaal anders als gewend en verwacht. Ook voor de uitvaartverzorgers zelf is het een omgekeerde wereld die niet went.

Het voelt vreemd om families en nabestaanden weg te moeten laten gaan zonder het troostende kopje koffie of thee. Gastvrijheid en persoonlijk bijstaan van nabestaanden kan nu gewoon niet. Telefonisch verdriet delen is toch heel anders dan persoonlijk contact.

Op afstand meekijken

Omdat slecht 30 mensen bij de uitvaart mogen komen beperkt zich dat meestal tot de naaste familie. In de praktijk is er nu geen plaats voor de overige vrienden en nabestaanden. Ondanks het begrip voor de coronaregels is het uitermate pijnlijk en teleurstellend.

Natuurlijk helpen nieuwe technologieën zoals Skype die de mogelijkheid geven aan mensen om van een afstand live mee te kunnen kijken. Ook het plaatsen van de opnames op Youtube geeft nabestaanden de mogelijkheid om de uitvaart later terug te zien. Het is meestal is een gratis service van de uitvaartorganisatie of uitvaartcentrum.

Bijzondere uitvaart

Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, is het toch nog steeds mogelijk om een bijzondere persoonlijke uitvaart te organiseren. Dat vraagt om creativiteit en vindingrijkheid van een ervaren uitvaartverzorger om binnen de beperkte mogelijkheden toch iets moois te organiseren.

Opnieuw?

De meeste uitvaartorganisaties bieden ook aan om na de corona tijd de uitvaart nog een dunnetjes over te doen. Maar een herdenking achteraf voelt toch anders. Bovendien weet niemand weet op dit moment nog wanneer dat mogelijk zal zijn.

Drive thru

Samengevat kunt u als u tot de nauwe kring van nabestaanden behoort nog steeds een begrafenis of crematie bijwonen. Zij het dat u 1,5 meter maatregel in acht neemt. Nieuw is dat sommige uitvaartcentra een drive-thru organiseren. Nabestaanden nemen dan vanuit hun auto afscheid terwijl zij langs de kist rijden. Het is een onorthodoxe manier van afscheid nemen, maar het zijn ook onorthodoxe tijden.

Jeroen Stok

Dit artikel werd geschreven door Jeroen Stok, kunstenaar van RVS bloemenbeelden en abstracte kunstwerken die ook persoonlijke grafkunstmonumenten in opdracht maakt. 

Memorabel Afscheidsmonumenten – Jeroen Stok

Moezelstraat 72

8226LB Lelystad

06-49 351 338